بالا رفتن ویسکوزیته و یا ژل شدن رنگ (Bodying or gelling)
مقدمه:
بالا رفتن ویسکوزیته یا ژل شدن رنگ (bodying or gelling) به عنوان عملیاتی در صنایع مختلف از جمله صنایع رنگ‌هاو رنگرزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این عملیات به منظور ایجاد یک حالت ژلی یا خمیری در رنگ با هدف تغییر ویسکوزیته و رفتار مواد رنگی استفاده می‌شود. عملیات بالا رفتن ویسکوزیته و ژل شدن رنگ می‌تواند به صورت شیمیایی یا فیزیکی اتفاق بیفتد. در روش شیمیایی، افزودن مواد شیمیایی خاص به رنگ می‌تواند باعث تشکیل اتصالات مولکولی و ساختار ژلی در رنگ شود. مثلاً، افزودن افزودنی‌های ژل‌دهنده به رنگها می‌تواند باعث تشکیل شبکه‌ای از مولکول‌ها شده و ویسکوزیته را افزایش دهد. در روش فیزیکی، تغییر در شرایط فیزیکی مانند دما، فشار، تغییرات pH و غیره می‌تواند باعث تغییر در ویسکوزیته و ساختار رنگ شود. به عنوان مثال، تغییر دما می‌تواند باعث ژل شدن یک رنگ شود. در دماهای پایین، رنگ ممکن است به صورت مایع و دارای ویسکوزیته پایین باشد، اما با افزایش دما به مقدار مشخص، یک ساختار ژلی شکل می‌گیرد و ویسکوزیته آن بالا می‌رود.
چرا ژل شدگی در رنگ ایجاد می‌شود:
بالا رفتن ویسکوزیته در رنگ‌های فوری ناشی از تبخیر حلال و در رنگ‌های هواخشک علاوه بر تبخیر حلال ممکن است ناشی از اکسیداسیون رزین بکار رفته باشد و در صورت بالا رفتن بیش از حد ویسکوزیته رنگ مذکور ژل میگردد. و یک دلیل دیگر این است که ممکن است ظرف رنگ در هنگام انبار و نگهداری در یک محیط داغ و یا نزدیک به حرارت نگهداری شود.طرق جلوگیری از بالا رفتن ویسکوزیته و یا احتمالا ژل شدن عبارتند
- همیشه درب ظروف رنگها خصوصا هواخشک‌ها را کاملا مسدود نمائید تا از تبخیر حلال به خارج و یا از ورود هوا بداخل جلوگیری بعمل اید. استفاده از تینر کند فرار که امکان تشکیل ضخامت لازم را به فیلم نمی‌دهد
- رنگها را در اثنا انبار و نگهداری در یک جای خشک 25درجه سانتی
نتیجه گیری:
به طور خلاصه، ویسکوزیته بیش از حد رنگ‌های فوری را ممکن است بتوان با افزودن مقداری حلال فوری کاهش داد درحالیکه رنگ‌های هواخشک را به سادگی نمی‌توان با این روش اصلاح نمود و میبایستی آن‌ها را تخلیه تا در صورت امکان دریک فرصت مناسب اصلاح و یا حتی به دور ریخت.
