🎨 مقایسه جامع ساختار شیمیایی و محدوده کاربردی پیگمنت‌های آلی قرمز 254، 57:1، 53:1 و 48:2

مقدمه:
پیگمنت‌های آلی قرمز به دلیل تنوع فام، سازگاری با سیستم‌های مختلف و قدرت رنگ‌دهی بالا، از اجزای کلیدی در صنایع رنگ‌سازی، چاپ، پلاستیک و پوشش‌های تزئینی محسوب می‌شوند. در این مقاله، چهار نمونه پرکاربرد شامل پیگمنت قرمز 254، 57:1، 53:1 و 48:2 از جنبه ساختار شیمیایی، مقاومت محیطی، پایداری نوری و حرارتی بررسی شده‌اند. همچنین محیط‌هایی که استفاده از هرکدام توصیه نمی‌شود، معرفی می‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد هر یک از این پیگمنت‌ها متناسب با ساختار خود، مزایا و محدودیت‌هایی در کاربردهای صنعتی دارند.


چه تفاوت ساختاری پیگمنت 254 با بقیه پیگمنت‌های قرمز آلی دارد؟
پیگمنت‌های آلی در مقایسه با انواع معدنی، به دلیل تنوع رنگ، شفافیت و سطح بالای رنگ‌دهی، انتخابی ایده‌آل برای بسیاری از کاربردهای تزئینی و صنعتی هستند. اما در میان طیف گسترده این مواد، انتخاب درست بین انواع مختلف پیگمنت‌های قرمز نیازمند شناخت دقیق ساختار شیمیایی، خصوصیات فیزیکی و محدودیت‌های هرکدام است.

در این مقاله چهار پیگمنت محبوب و رایج در صنعت بررسی می‌شود:
PR 254: از خانواده DPP (دیکتوپیرولوپیرول)، پیگمنتی بسیار پایدار و با دوام
PR 57:1: آزو پیگمنت با هسته بنزیدین، قابل پراکندگی در آب اما با مقاومت نوری محدود
PR 53:1: پیگمنت آزوی نمک باریم با رنگ قرمز روشن و مقاومت متوسط
PR 48:2: پیگمنت اقتصادی آزو با نمک کلسیم که برای مصارف کوتاه‌مدت استفاده می‌شود


ساختار شیمیایی و تأثیر آن بر عملکرد

🔹 PR 254 (DPP – Diketopyrrolopyrrole):
ساختار: هسته متقارن و فشرده DPP
خواص: مقاومت بسیار بالا در برابر نور، حرارت، حلال‌های آلی، اسیدها و قلیاها
• کریستالیزاسیون سخت و توزیع یکنواخت در ماتریس

🔹 PR 57:1 (Azo-Ca Salt):
ساختار: آزو با پیوند دی‌آریل و گروه سولفونات (نمک کلسیم)
خواص: پراکندگی عالی در سیستم‌های پایه آب اما حساس به نور و حرارت
• امکان تخریب ساختار در pH بالا یا نور مستقیم خورشید

🔹 PR 53:1 (Azo-Ba Salt):
ساختار: مشابه 48:2 ولی با نمک باریم که مقاومت بهتری ایجاد می‌کند
خواص: رنگ قرمز تند، پراکندگی متوسط و مقاومت بهتر از 48:2
• مناسب برای محیط‌های نیمه‌خنثی

🔹 PR 48:2 (Azo-Ca Salt):
ساختار: آزو با نمک کلسیم، سبک و اقتصادی
خواص: رنگ نارنجی-قرمز با پایداری ضعیف در برابر UV، حرارت و اسیدیته بالا
• مناسب کاربردهای کوتاه‌مدت و موقت


محیط‌های نامناسب برای هر پیگمنت

پیگمنتمحیط‌های نامناسبدلیل اصلی
PR 254ندارد (مقاوم‌ترین)مقاومت کامل در برابر نور، حرارت، اسید، قلیا و UV
PR 57:1دمای بالا، نور مستقیم، محیط‌های اسیدی یا قلیایی قویتخریب ساختار آزو و سولفونات
PR 53:1کاربردهای فضای باز یا حرارتیتخریب تدریجی رنگ در شرایط سخت
PR 48:2چاپ Outdoor، پلاستیک‌های با حرارت بالا، رنگ‌های بادوامافت رنگ و زرد شدن در برابر نور و حرارت

مقایسه فام و ته‌رنگ نسبت به PR 254

پیگمنتفام نسبت به PR 254ته‌رنگتفاوت ظاهری در تینت (رنگ با سفید)
PR 254مرجع (مبنا)نیمه‌گرم / خنثیقرمز تمیز و عمیق
PR 57:1سردترBlue Shadeصورتی ارغوانی روشن
PR 53:1کمی گرم‌ترSlight Yellow Shadeصورتی روشن متعادل
PR 48:2سردتر و نزدیک به 57:1Blue Shadeصورتی مایل به بنفش با شفافیت کمتر

 

نتیجه‌گیری:
به‌طور خلاصه، انتخاب پیگمنت مناسب برای هر پروژه ارتباط مستقیم با شناخت دقیق ساختار شیمیایی و خواص آن دارد. در میان این چهار گزینه، PR 254 به دلیل دوام بالا، کیفیت بصری عالی و سازگاری گسترده، بهترین انتخاب برای مصارف تخصصی و طولانی‌مدت است. در مقابل، پیگمنت‌های 57:1، 53:1 و 48:2 بیشتر در کاربردهای اقتصادی، چاپ پایه‌آب و پروژه‌های کم‌حساسیت استفاده می‌شوند. در این میان، PR 53:1 بالاترین عملکرد را در بین پیگمنت‌های آزوی اقتصادی دارد، درحالی‌که PR 48:2 فقط برای مصارف موقت و محیط‌های Indoor توصیه می‌شود.