افزودنی‌های مات‌کننده در صنعت رنگ و پوشش: انواع، کاربردها و نکات کلیدی انتخاب

در صنایع رنگ و پوشش، دستیابی به ظاهری مات یا نیمه‌مات در سطح نهایی یکی از پارامترهای حیاتی است. افزودنی‌های مات‌کننده (Matting Agents) برای کاهش درخشندگی سطح و ایجاد بافت‌های ظاهری متنوع به کار می‌روند. در این مقاله با انواع افزودنی‌های مات‌کننده، عملکرد آن‌ها، کاربردها و نکاتی که باید هنگام انتخاب آن‌ها بدانیم آشنا می‌شویم.

 افزودنی مات‌کننده چیست؟

افزودنی مات‌کننده ماده‌ای است که به ترکیبات رنگ یا پوشش اضافه می‌شود تا درخشندگی سطح نهایی را کاهش دهد. این افزودنی‌ها با ایجاد پستی و بلندی‌های میکروسکوپی در سطح رنگ، از بازتاب مستقیم نور جلوگیری کرده و ظاهری مات یا نیمه‌مات به سطح می‌دهند.

 انواع افزودنی‌های مات‌کننده

1. مات‌کننده‌های سیلیکاتی (مانند سیلیکا)

• بسیار رایج و پرکاربرد

• دارای اندازه ذرات یکنواخت

• مقاومت عالی در برابر خراش و سایش

2. مات‌کننده‌های مومی (Wax-based)

• ایجاد سطحی نرم و لغزنده

• مناسب برای کاربردهایی با نیاز به لمس نرم (Soft-touch)

3. رزین‌های مات‌کننده

• ترکیب‌شده با خود فرمول رنگ

• تنظیم کنترل‌شده میزان مات شدن

4. پلیمرهای اصلاح‌شده

• کاربرد در پوشش‌های خاص مانند UV-curable یا اپوکسی‌ها

عملکرد افزودنی‌های مات‌کننده

• پراکنده شدن نور: با تغییر زاویه بازتاب نور از سطح

• افزایش زبری سطح: در مقیاس میکروسکوپی

• کاهش براقیت (Gloss)

• بهبود مقاومت خراش و سایش (در برخی مدل‌ها مثل سیلیکاها)

کاربردهای اصلی

• رنگ‌های صنعتی (پوشش فلزات، لوازم خانگی، تجهیزات صنعتی)

• رنگ‌های خودرویی (قسمت‌های داخلی یا خارجی با جلوه مات)

• رنگ‌های چوب و مبلمان

• پوشش‌های UV (برای لوازم الکترونیکی، بسته‌بندی، چرم مصنوعی)

• رنگ‌های دکوراتیو با جلوه طبیعی

مزایای استفاده از Matting Agents

• ایجاد ظاهری طبیعی و غیر درخشان

• افزایش مقاومت سطح در برابر خراش

• پراکندگی یکنواخت نور و جلوگیری از بازتاب آزاردهنده

• بهبود لمس و حس کاربری در محصولات مصرفی

نکات مهم در انتخاب مات‌کننده

1. اندازه ذره (Particle Size): تأثیر مستقیم بر میزان مات شدن

2. نوع پوشش سطحی (Surface Treatment): ارگانیک یا غیرارگانیک

3. سازگاری با سیستم رنگ: مانند پایه آب یا پایه حلال

4. میزان جذب روغن (Oil Absorption): تعیین‌کننده در مصرف نهایی

5. شفافیت (Transparency): برای مواردی که وضوح مهم است

6. پایداری در شرایط دمایی یا UV

روش‌های افزودن مات‌کننده به رنگ

• قبل از آسیاب (Pre-mix)

• بعد از آسیاب (Post-addition)

• حین فرایند تولید با پراکندگی مناسب (برای جلوگیری از تجمع)

جمع‌بندی

افزودنی‌های مات‌کننده نقشی کلیدی در تنظیم ظاهر، عملکرد و حس سطح پوشش‌ها دارند. با انتخاب صحیح بر اساس نوع سیستم، اندازه ذره، و عملکرد مورد انتظار، می‌توان به ترکیب نهایی مطلوب رسید. استفاده از محصولات تخصصی مانند HS418X می‌تواند نتایج حرفه‌ای و قابل پیش‌بینی در صنایع مختلف به همراه داشته باشد.