اکسید آهن مشکی (Black Iron Oxide)
مقدمه:
رنگدانه اکسید آهن سیاه نوعی رنگدانه معدنی است که از ترکیبات آهن و اکسیژن به دست می آید. دارای رنگ مشکی است که به شدت مغناطیسی است و در برابر نور، گرما، آب و مواد شیمیایی مقاوم است.
بسته به منبع و روش تولید می تواند طبیعی یا مصنوعی باشد. رنگدانه اکسید آهن سیاه عمدتاً برای پرایمرها و لایه های زیرین استفاده می شود، جایی که قوام رنگ چندان مهم نیست.
همچنین برای کاربردهای خاص مانند سرامیک، پوشش های مغناطیسی و تونرها استفاده می شود. رنگدانه اکسید آهن مشکی یکی از رضایت بخش ترین رنگدانه های مشکی برای رنگ های اکریلیک است، اما روشنایی کم و ظاهری کدر دارد. همچنین می تواند با برخی فلزات واکنش داده و باعث خوردگی یا زنگ زدگی شود.
انواع اکسید آهن مشکی :
اکسید آهن سیاه طبیعی از سنگ معدن مگنتیت که دارای ۹۴ الی ۹۵ درصد Fe3O4باشد، به دست می‌آید. این پیگمنت در مقایسه با نوع سنتزی کمی متمایل به خاکستری است، اندازه ذرات آن بزرگتر بوده و قدرت رنگ دهی کمتری دارد. در بازار به نام پیگمنت مشکی 11 کد گذاری شده است.
در حال حاضر ممکن است این رنگدانه در برخی رنگ‌های بسیار ارزان‌قیمت مورداستفاده قرار گیرد. نقص عمده پیگمنت اکسید آهن مشکی طبیعی، عدم خلوص و قدرت رنگ دهی پایین آن‌ها است. این پیگمنت ها فام نهایی را چرک، تیره و کدر می‌نمایند.
قدرت پشت پوشی نوع طبیعی نسبت به نوع سنتزی پایین‌تر است و همین امر باعث می‌شود که مقدار بیشتری از آن‌ها در فرمولاسیون رنگ‌ها مورداستفاده قرار گیرد. همین مصرف بیش از حد نوع طبیعی در نهایت موجب کاهش براقیت محصول نهایی می‌شود.
در ایران بیشترین حجم خرید و فروش اکسید آهن مشکی سنتزی به دو گرید اکسید آهن مشکی 330 و اکسید آهن مشکی 360 اختصاص دارد. تفاوت اصلی این دو گرید فام پرده رنگی ( shade) آن‌ها است که گرید 360 نسبت به 330 تیره‌تر است.
در واقع رنگدانه 330 کمی بورتر به نظر می‌رسد.با توجه به نقایص نوع طبیعی اکسید آهن سیاه، امروزه نوع سنتزی آن با کدهای ۳۳۰ و ۳۶۰ در بازار عرضه شده‌اند که علاوه بر قدرت رنگ دهی بالاتر، پشت پوش بهتر و رنگی شفاف‌تر دارند. البته باید توجه داشت که حتی پیگمنت اکسید آهن مشکی نیز فام سیاه پرکلاغی ( مانند دوده) را به ما نمی‌دهند و این پیگمنت ها کلاً کمی بور هستند.
امروزه شاهد آن هستیم که خرید و فروش اکسید آهن مشکی در صنایعی نظیر: بتن ، سیمان، بتن و رنگ‌سازی در جریان است. اما به دلیل معدنی بودن و سازگاری با آب ، بیشترین مصرف آن معطوف به صنعت سیمان و بتن است.
نتیجه گیری:
به طور خلاصه، رنگدانه اکسید آهن سیاه یک ماده با ارزش برای بسیاری از صنایع و محصولات است، زیرا پوششی بادوام و زیبایی برای سطوح و بسترهای مختلف ارائه می دهد.
بسته به منبع و روش تولید می تواند طبیعی یا مصنوعی باشد. با این حال، معایبی نیز دارد، مانند روشنایی کم، محدوده رنگ محدود و پتانسیل ایجاد خوردگی دارد.
