اکسید آهن زرد (Yellow Iron Oxide)

اکسید آهن زرد (Yellow Iron Oxide)

مقدمه:

اکسید آهن زرد نوعی رنگدانه معدنی است که از ترکیبات آهن و اکسیژن به دست می آید. دارای رنگ زرد است که بسته به اندازه ذرات و شکل رنگدانه از روشن تا تیره متغیر است. اکسید آهن زرد بسته به منبع و روش تولید می تواند طبیعی یا مصنوعی باشد.

انواع اکسید آهن زرد :

پیگمنت اکسید آهن زرد (گل ماش) یکی از انواع پیگمنت‌های اکسید آهن است که پایداری شیمیایی خوبی دارد. امروزه این پیگمنت به دلیل رنگ خالص، روشن و مقاومت جوی بالا، به طور گسترده در صنعت رنگ، سنگ، بتن و پلاستیک استفاده می‌شود. همچنین امروزه از این پیگمنت  به عنوان ماده رنگزا در صنایع : جوهر، لاستیک، کاغذ، کود کشاورزی و غیره استفاده می‌شود.

پیگمنت اکسید آهن زرد از سنگی به نام لیمونیت به دست می‌آید. ساختار هندسی این پیگمنت به‌صورت سوزنی شکل است. در ساختار این پیگمنت اتم آهن سه‌ظرفیتی وجود دارد. همچنین مولکول‌های آب نیز در این ساختار وجود دارند و به همین دلیل نام دیگر آن اکسید آهن (III) هیدراته است. درنتیجه فرمول شیمیایی این پیگمنت به‌صورت Fe₂O₃.H₂O خواهد بود. پیگمنت اکسید آهن زرد در کالر ایندکس با نام C.I. pigment yellow 42 شناخته می‌شود.

این پیگمنت در دمای بین 150 تا 200 درجه آب موجود در فرمولش را از دست می‌دهد و اصطلاحاً دی هیدراته می‌شود. در این حالت رنگ پیگمنت کم‌کم قرمز می‌شود. البته با اصلاح پوشش بر روی سطح پیگمنت گل ماش، این پیگمنت می‌تواند در دماهای بالاتر نیز مورد استفاده قرار گیرد.

امروزه کدهای مختلفی از پیگمنت اکسید آهن زرد وجود دارد. عمده تفاوت این کدها در شید و فام آن‌ها است.

دو مورد از کدهای رایجی که خرید و فروش گل ماش در ایران بر مبنای آن‌ها صورت می‌پذیرد عبارتند از:

پیگمنت اکسید آهن گل ماش 920 و پیگمنت اکسید آهن گل ماش 313. این دو گرید به طور گسترده  در صنایع ایران مورد استفاده قرار می‌گیرند که کد 313 ارزان‌تر و فراگیرتر است. عمده تفاوت این دو کد نیز در شید و فام آن‌ها است که مصرف‌کنندگان برحسب نیاز خود، یکی از این دو کد را مورداستفاده قرار می‌دهند.

اکسید آهن زرد به عنوان رنگ دهنده دارای مزایای زیادی است، مانند:

• پایدار و مقاوم در برابر نور، گرما، آب و مواد شیمیایی است که آن را برای استفاده در فضای باز و داخلی مناسب می کند.
• قدرت رنگ دهی بالایی دارد، به این معنی که مقدار کمی رنگدانه می تواند رنگ قوی ایجاد کند.
• این غیر سمی و زیست تخریب پذیر است که آن را برای انسان و محیط زیست ایمن می کند.

اکسید آهن زرد دارای معایبی نیز می باشد، از جمله:

• روشنایی کم دارد که باعث می شود برای برخی از کاربردها جذابیت کمتری داشته باشد.
• دارای طیف رنگی محدودی است که تولید برخی از سایه ها و رنگ ها را دشوار می کند.

نتیجه گیری:

به طور خلاصه، اکسید آهن زرد نوعی رنگدانه معدنی است که از ترکیبات آهن و اکسیژن به دست می آید. دارای رنگ زرد است که بسته به اندازه ذرات و شکل رنگدانه از روشن تا تیره متغیر است. اکسید آهن زرد بسته به منبع و روش تولید می تواند طبیعی یا مصنوعی باشد.

اکسید آهن زرد به عنوان رنگ دهنده مزایا و معایب زیادی دارد و برای مصارف مختلف در صنایع و محصولات مختلف استفاده می شود. اکسید آهن زرد یکی از پرکاربردترین و پرکاربردترین رنگدانه ها در جهان است و تا سال های آینده به رنگ آمیزی دنیای ما ادامه خواهد داد.